top of page

© Eyjólfur Eyjólfsson

WINTERREISE TETRALOGY

 

 

Première data:

NÉVÉ (deel I) - 21 januari 2010

FIRN & GLETSJER (delen II en III) - 17 februari 2011

VOLLEDIGE TETRALOGIE (inclusief NUL KELVIN - Deel IV) - 31 januari 2012

​

Muziek: Winterreise - Franz Schubert

 

Concept, choreografie: Samir Calixto

Prestaties: Samir Calixto, Isabelle Chaffaud, Denise Cecchi

Piano: Rudolf Jansen

Tenor: Eyjólfur Eyjólfsson

Installatie, Decorontwerp: Wilma Marijnissen

Kostuums: Jookje Zweedijk

Lichtontwerp: Bas Vissers

Producent: Korzo Producties

 

* Perfomers op versies 2010/2011: Harm Huson & Valérie Guillorit (Voice); Henk Mak van Dijk & Hans Schellevis (Piano)

 

​

Programmatekst door Samir Calixto

 

De Winterreise Tetralogy is het resultaat van een langdurig onderzoek naar het meesterwerk van Franz Schubert. Het is opgevat als een vierdelig stuk dat beweging, kunstinstallatie en livemuziek op gelijk niveau combineert.

Oorspronkelijk toont Winterreise de reis van een gedesillusioneerde man die uit wanhoop besluit door de meest barre winterlandschappen te dwalen. Het is geschreven door een dichter die in staat is om sterke emotionele inhoud te passen in ogenschijnlijk eenvoudige poëzie (Wilhelm Müller), en een componist die op 31-jarige leeftijd een bijna chronisch verdriet, gekoppeld aan een slechte gezondheid, zo vroegtijdig zou doden. Ze waren zonen van de romantiek, een periode die ook werd gekenmerkt door de opkomst van het existentialisme in de filosofie. Deze existentialistische beweging verwees naar de verwarring en desoriëntatie van de mens tegenover een absurde en zinloze wereld. Het was ook een reactie op de toegenomen druk van sociale, religieuze en morele krachten die het individu in een valkuil van pijnlijke dualiteiten plaatsten, in een bijna vernietigende tegenstelling tussen subjectiviteit en objectiviteit.

Vreemd genoeg (of niet) is er sindsdien weinig veranderd aan de menselijke strijd met het bestaan; hetzelfde gevoel van ontkoppeling en onvolledigheid achtervolgt nog steeds het leven van de hedendaagse mens, en vaak wordt er in hem een ​​'symbolische winter' opgevoerd. Hij stelt zichzelf voor alsof hij bevroren is in gesmeede concepten en patronen, terwijl hij wordt gebombardeerd door onmiddellijke beloften van geluk. Alleen een diepgaande reis door emotionele, fysieke en mentale landschappen kan transformatie teweegbrengen. Maar zoals de hele cyclus van Schubert laat zien, is het een zoektocht vol obstakels, pijnlijke confrontaties en onzekerheden. En dat is de kern van deze voorstelling.

In dit project wordt de mens niet gezien als een object dat wordt gemanoeuvreerd door het lot of de natuur, maar vooral als degene die verantwoordelijk is voor het veroorzaken van significante veranderingen in zichzelf en alles om hem heen. Interne transformaties reflecteren op de buitenwereld, maar ook natuurlijke gebeurtenissen kunnen invloed hebben op iemands leven. Deze relatie van mede-afhankelijkheid is circulair; wederzijds en twijfelachtig; duidelijk maar onduidelijk. Dit idee is een van de bulldozers achter deze Winterreise.

In tegenstelling tot het verkeerd geïnformeerde idee dat de Winterreise een pessimistische uitdrukking is van een kwellend genie, probeert de voorstelling ook enkele aspecten aan het licht te brengen die maar weinigen durven te voorzien in donkere wateren en in donkere tijden: het vermogen om te verlaten, om te leren , om te overleven en te transformeren. In tijden waarin melancholie, eenvoud en schoonheid (niet noodzakelijk esthetiek) bijna als obsceniteiten klinken, nodig ik geïnteresseerden uit om te ontdekken wat er achter de droevige en ogenschijnlijk gruwelijke tonen van Schubert ligt.

 

 

 

I

NÉVÉ

​

Een jonge, korrelige sneeuwsoort die gedeeltelijk is gesmolten, opnieuw is ingevroren en verdicht. Het wordt jaarlijks waargenomen op skihellingen en wordt over het algemeen niet gewaardeerd als een plaats om te vallen ...

 

Liederen 1-6: Gute Nacht - Die Wetterfahne - Gefror'ne Tränen - Erstarrung - Der Lindenbaum - Wasserflut

 

Met de eerste noten van de Winterreise verkent NÉVÉ de grenzen waarbinnen dans de perceptie van muziek transformeert en vice versa. We worden getuige van een fysieke en muzikale zoektocht als metafoor voor de eeuwige zoektocht naar innerlijke (en uiterlijke) rust, voltooiing en eenvoud. De wereld van ideeën en rationaliteit die zo inherent is aan het mannelijke geslacht, wordt uitgedaagd en opgedeeld in verspreide bewegingen en onbegrijpelijke uitdrukkingen, totdat er ruimte is voor pas onthulde emoties - en voor stilte.

 

 

II

FIRN

​

Gedeeltelijk verdichte névé, een soort sneeuw die is overgebleven van afgelopen seizoenen en is herkristalliseerd tot een substantie die dichter is dan névé. Het is ijs dat zich in een tussenfase bevindt tussen sneeuw en gletsjerijs. Firn ziet eruit als natte suiker, maar heeft een hardheid waardoor het extreem goed bestand is tegen scheppen.

Liederen 7 - 12: Auf dem Flusse - Rückblick - Irrlicht - Rast - Frühlingstraum - Einsamkeit

In tegenstelling tot het idee dat de reis die op het spel staat in wezen mannelijk is (zoals de romantische figuur van de zwerver zou suggereren), onderzoekt FIRN de deelname van vrouwen aan dezelfde existentiële dilemma's. Logica en rede worden verlaten, omdat de onmiddellijke toegang tot emoties wordt ontgrendeld en tegelijkertijd een tegenpartij vormt voor hun onderdrukking als een ruil voor acceptatie en rechtvaardiging.

III

GLACIER

 

Een eeuwigdurende ijsmassa die over land beweegt. Een gletsjer vormt zich op plaatsen waar de opeenhoping van sneeuw en ijs gedurende vele jaren plaatsvindt. Gletsjers laten vaak een spoor van vernietiging achter en vormen toch nieuwe landschappen - en passen ook de bestaande aan.

 

Liederen 13 - 18: Die Post - Der Greise Kopf - Die Krähe - Letzte Hoffnung - Im Dorfe - Der Stürmische Morgen

 

GLACIER markeert het punt waar deze Winterreise zijn hoogtepunt bereikt. Hier zijn de artiesten van NÉVÉ en FIRN verenigd in een opnieuw ingerichte ruimte om de gevolgen te belichamen van alles wat eerder op hun privépaden is onthuld. Net als een gletsjer moet de opeenstapeling van ervaringen, gedachten en emoties - als ijslagen die zich in tijdperken opstapelen - worden losgelaten door intensieve beweging. Het is de natuurlijke orde, net zo natuurlijk als de schepping die volgt op onontkoombare vernietiging.

 

 

IV

ZERO KELVIN

 

Ook bekend als het absolute nulpunt, is het het nulpunt van elke thermodynamische temperatuurschaal. Bij Zero Kelvin verdwijnt elke moleculaire beweging, en het is theoretisch, aangezien wetenschappers alleen temperaturen hebben bereikt die heel dicht bij het absolute nulpunt liggen.

 

Liederen 19 - 24: Täuschung - Der Wegweiser - Das Wirtshaus - Mut - Die Nebensonnen - Der Leiermann

 

ZERO KELVIN is een dans op de overblijfselen van wat er geleefd werd, zonder het verleden te vieren of de toekomst voor te stellen: het is de ultieme poging om een huidige tijd te bereiken in vlees, geest en hart in een pas ontdekte staat van zijn. Het beeldt de zoektocht naar evenwicht uit na verloren te zijn gegaan in duisternis en dorre landschappen. Toch brengt het einde van de reis nog steeds een gevoel van desoriëntatie met zich mee, als een uitdaging om omwille van de eenvoud alle resterende hersenschimmen van de hand te doen.

bottom of page